Foto: Paul Klein

​                                                                                                  foto: Karin Knap-Meijer

"Zal ik jullie wat vertellen: Ik ben er echt klaar mee. Mijn vrienden vinden mij een softie: Softe Koos. Dit doet me ook echt pijn. Niet in  mijn hoofd of gewei, maar in mijn hart."

"Het zit namelijk zo: Als de zomer eindigt, verandert echt alles. De temperatuur, de natuur, maar ook onze onderlinge band. We zijn altijd dikke maatjes onder elkaar, behalve tijdens de Bronst. Wij mannen krijgen allemaal door de hormonen de kolder in ons kop."

"De vrede en kameraadschap die er altijd is, is dan verdwenen. Van een vredelievende gemeenschap veranderen wij echt in wilde dieren. Als idioten proberen we elkaar te imponeren, en de Hindes zijn niet eens onder de indruk van ons Macho-gedrag. We blijven vechten tot we weten wie de sterkste is Vaak tot bloedens toe en soms moet een enkeling het met de dood bekopen, zoals de meest bekende van ons, Hubertus, vorig jaar september. 

"Ik Koos ben  nogal beschouwend ingesteld. Ik observeer vooral en ga ook graag het gesprek aan. Ik ben voorstander van liefdevolle en respectvolle omgang met elkaar. De Hindes vinden dit geweldig, en Ik ben dan ook erg populair bij de dames, Mijn maatjes snappen dit niet en denken dat ze met stoer doen veel bereiken. De Hindes daarentegen kunnen een goed gesprek enorm waarderen. Vechten is niet nodig! Laat Hindes maar gewoon kiezen wie ze leuk vinden, dan kan de broederschap tussen de mannen de hele tijd blijven bestaan!"

"Mijn broeders hebben me uitgelachen toen ik dit voorstelde en hebben me het bos ingestuurd. Je bent geen echte man, softe Koos, werd me nageroepen." Koos zucht diep.... "Ik word hier echt moe van als ik bij zulke mannen in de buurt ben."

Koos gaat nog even verder: "Nu heb ik trouwens begrepen dat de mensen het ook erg moeilijk vinden om de vrede te bewaren en respectvol en liefdevol met elkaar om te gaan. Ik snap het echt niet", zegt Koos met een verdrietige kop. "Iedereen houdt van liefdevolle en respectvolle omgang, waarom doen we dit dan niet. Het maakt iedereen zoveel blijer!"

Foto: Otto Jelsma

Hier is Diva, zo heet ze echt en ze doet haar naam nog eens eer aan ook. Diva is uniek, niet alleen met haar prachtige, donkere kleur, ook haar vacht is zachter en haar uitstraling lijkt wel iets majestueus te hebben, net als haar tred als ze door het bos heen dartelt.

Diva ziet en voelt vooral meer dan haar vriendinnen, ze voelt wanneer er gevaar is en waarschuwt dan haar roedel. Diva: "Sommige Hindes zijn jaloers op mij, omdat ik gewoon meer gratie heb. Mijn voorouders zijn namelijk van koninklijke komaf en dat zie je gewoon aan de manier zoals ik me beweeg, In alles wat ik doe eigenlijk wel." Diva kijkt even om zich heen of niemand haar kan horen voordat ze verder praat.. "Als ik eerlijk ben vind ik de andere reegeiten ook een beetjes Veluwse-lomperiken. Ik heb nu eenmaal iets in mijn genen zitten dat zij niet hebben. Nu wonen wij natuurlijk ook op het Kroondomein, een plek die uitstekend bij mij past! Zoals jullie wel zullen weten, zijn dit de koninklijke bossen bij Apeldoorn."

Het begint te regenen, maar Diva lijkt zich daar niets van aan te trekken. Tijdens het gesprek merk je dat ze ook wel een betoverende uitstraling heeft, dat moet gezegd worden. Er komen een paar jonge reetjes naar haar toe en die willen spelen. "Tante Diva is even in gesprek", zegt op een indrukwekkende gracieuze manier. 

"Enfin, mijn voorouders zijn koninklijke herten en woonden zelfs in het paleis van de toenmalige koning. Uiteraard konden zij zich voorbeeldig gedragen, anders kon dit natuurlijk niet. Regelmatig vertel ik dit aan de anderen, als ze het willen horen tenminste. Dat is ook een verschil met de oorspronkelijk Veluwse reeën en mijzelf, IK ben erg geïnteresseerd in het verhaal achter een andere ree, dit zegt vaak veel over hoe een ree zich gedraagt of voelt. Sommige van mijn vriendinnen beginnen nu ook die interesse te krijgen, waar ik erg blij mee ben." Ook naar mannen toe is Divai anders. Ze krijgt er een kleur bij:: "Ja ik heb het daar nooit over... Maar ìk bepaal hoe de mannen met mij omgaan! Ik heb de regie. Dat is bij de Veluwse-reegeiten echt andersom. Zij klagen maar over mannen. Ik hoop dat ik mijn vriendinnen hiermee nog positief kan "beïnvloeden.

Het begint zelfs harder te regenen, maar Diva weet nog van geen ophouden: "Een gewoonte die ik op de Veluwe heb leren kennen en met veel plezier heb overgenomen, is het nemen van een modderbad! Dat is zo lekker. Daarnaast zie je geen verschil meer in vacht tussen ons en ruiken we allemaal hetzelfde, Dit geeft een fantastisch gevoel van verbondenheid."

Er huppelen een paar reegeiten voorbij. "Mijn vriendinnen gaan een modderbad nemen, ik ga snel met ze mee....Adieu!"

​Foto: Otto Jelsma

                                                                                 Foto: Karin Knap-Meijer

Zie hier het bewijs. "Ik. Carel, ik noem mijzelf graag "De Grote", dus "Carel de Grote", Als kind was ik ook al groot voor mijn leeftijd. Maar wat ik eigenlijk wil vertellen, is dat ik onlangs op de Veluwe enorm heb gestreden. Ik Carel de Grote dus, heb deelgenomen aan de veldslag van het jaar midden op de Veluwe. Moedig heb ik mijn krachten gemeten met grotere en stoerdere mannen. Ik ben doorgegaan, totdat.... Ja! Jullie zien het al.... ik weet niet wanneer ik moet stoppen."

"Na een heroïsche botsing sta ik hier met opgeheven hoofd, , ik Carel de Grote. Dit keer waren er andere soortgenoten sterker en groter, en volgend jaar ga ik de krachtmeting gewoon weer aan. Zoals jullie vast wel weten heb ik dan weer een nieuw gewei, waarmee ik vol trots kan paraderen over de grasvlaktes."

"Ik ben volgens jaar weer gereed om de confrontatie met de andere mannen aan te gaan. De duels die hier op de Veluwe gevoerd worden, zijn wereldberoemd en trekt veel publiek. Wij noemen het: Bronststrijd, door mensen ook wel Bronstijd genoemd. Wij geven de voorkeur aan de eerste benaming, omdat hier meer het gevoel in zit wat er werkelijk in onze hertenwereld gebeurt. Wij mannen vechten in deze periode namelijk om zoveel mogelijk vrouwtjes in onze roedel te krijgen. Dit hoort bij ons, want van jongs af aan staan we al op een afstandje te kijken hoe de grote en stoere herten elkaar te lijf gaan. Het enige wat je dan als jong hert denkt is: 'Dat wil ik ook!'

"Ik wil de strijd aangaan met mijn makkers"

"Nu moet ik wel eerlijk toegeven dat het kijken op een afstand, een stuk rooskleuriger is dan het echte gevecht dat je aangaat met andere mannen. Niet verder vertellen, maar: Ik heb een enorme koppijn en loop ontzettend scheef. Daarnaast doet het echt pijn dat mijn favoriete Hindes nog niet bij mij horen, maar nu nog in andermans roedel zitten. Dat is de prijs die je als Edelhert moet betalen voor het verliezen van de strijd."

Waarom wij herten dit eigenlijk ieder jaar doen, dat weet zelfs mijn moeder niet. Echt niet, De oudere herten geven als verklaring: "Dit doen wij nu eenmaal zo." Carel de Grote tenslotte: "Ik had gehoopt op een betere verklaring, maar zolang iedereen het doet, doe ik het ook!"

Foto: Paul Klein

Onze huisdieren en met name honden, staan bekend om trouw en solidair te zijn aan hun baasjes. Er zijn trouwe viervoeters die opeens mank gaan lopen, omdat hun baasjes het doet. Uit pure solidariteit dus, want er is niets mis met de pootjes van het dier.

Het omgekeerde fenomeen, dat mensen zich zeer solidair opstellen naar hun huisdier, is minder bekend. Maar natuurlijk gebeurt dit wel... Op een frisse herfstdag, met ontwakend zonlicht, is het ultieme voorbeeld van solidariteit van de baas met zijn hond vastgelegd. 

"Hond geen jas, ik ook niet"

Deze hond is vast de meest gelukkige hond op aarde, hij moet zich enorm begrepen en geliefd voelen. Zo te zien draagt zijn baasje voor beiden een jas onder de arm, mocht het echt te koud worden (voor beiden natuurlijk). Eèn ding is vrijwel zeker, dat na een stevige wandeling zowel hond als baas enorm verfrist naar huis gaat!

Ps: Er zijn meerdere mogelijkheden om je solidair op te stellen met je huisdier!

Foto: Sem J Rijnhout

Hier heb je Karel de mestkever die over grote obstakels heen klautert. Wat voor hem een grote klim is, is voor een ander dier een klein takje of misschien zelfs nauwelijks waarneembaar.

Zo zijn er voor Karel veel obstakels te overwinnen om bij zijn doel te komen: "Een lekker drol", bijvoorbeeld. Er zijn weinig andere diersoorten die een drol als doel hebben. Dit maakt Karel juist zo uniek, hij heeft zijn eigen-wijze om "de hoop" te bereiken. Hiervoor wil hij veel barrières overwinnen.

Zo hebben we allemaal ons persoonlijke levenspad met prachtige doelen. Deze doelen variëren per mens en kunnen desgewenst bijgesteld worden. Het aanpassen gaat vaak gepaard met een (belangrijke) gebeurtenis.

Karel zal straks ook zijn bestemming wijzigen, omdat hij een woest aantrekkelijk vrouwtje ziet. Zijn doel verandert abrupt en hiermee ook zijn pad met de bijbehorende struikelblokken en dit geeft een verfrissende draai aan zijn leven. 

Zo hebben we allemaal hindernissen en doelen met soms verrassende  wendingen die ons verwonderen.

​In het geval van Karel is het liefde in plaats van stront, samen zoeken ze "de hoop".

Foto: Sem J Rijnhout

Voordat de bronstijd begint gaan de Edelherten in transitie, ook op de Veluwe Het gewei is volgroeid. De fluweelachtige laag op het gewei gaat jeuken. En herten vinden dit vervelend.

De geweidragers schuren het gewei aan kleine bomen en struiken. Bij dit schuren worden de bomen en taken beschadigd. Hierbij komen er sappen vrij die vervolgens weer op het gewei komen. Deze sappen mengen zich met het bloed dat van het fluweelachtige laagje afkomt. De sappen en het bloed dat in de basthuid zit, geven samen de kleur aan het gewei na deze schuur-periode.

Deze fase is een echte transitiefase (=overgangsfase) die zowel het hert als het gewei klaarmaakt voor de bronstijd. De zachte aard van het dier en zijn gewei maken plaats voor een aangeboren levensdrang: de grootste groep hindes voor zich winnen. Dat doen zij door te vechten met rivalen, die nog niet zo lang geleden hun vrienden waren...en dat worden ze na de bronst ook wel weer.
​
 "transitie voor het nageslacht"

Het gewei, de troon op het hoofd van een Edelhert, weerspiegelt de kracht en gezondheid van het dier. Met het formaat van zijn gewei en lichaam probeert hij indruk te maken op zijn soortgenoten. Tijdens de de gevechten moet weer blijken of dit voldoende is...