Over Sint Hubertus het hert en over Sint Hubertus als mens zijn verschillende verhalen bekend. Welk verhaal het 'échte' verhaal is hangt meer af van de lezer dan van de schrijver. Wel is er een aantal achtergronden die aan al de verhalen ten grondslag liggen...
Die hebben te maken met het veranderende gedachtengoed in de maatschappij.
Het Verhaal: Hubertus was een zoon van adel, en eigenlijk een beetje een verwende man. Toen Hubertus' jonge vrouw Roos was gestorven in het kraambed, is hij figuurlijk het bos in gevlucht. Elke dag ging hij jagen en hoopte hiermee weer levenszin te krijgen. Maar na jaren jagen had hij nog steeds een verloren, leeg gevoel. Op een dag had hij een prachtig groot en trots Edelhert in het vizier van zijn jachtgeweer en wilde deze neerschieten. Op dat moment verscheen er een kruis boven het prachtige Hert dat de legendarische woorden uitsprak: "Hubertus heb respect voor de natuur en schiet niet. Ga jouw leven aan God wijden." Deze woorden maakten zoveel indruk op Hubertus dat hij zich meteen tot het Christendom bekeerde. Later werd hij de eerste bisschop van Maastricht. Uitleg: In dit verhaal komt het respect en de liefde voor de natuur en de bosbewoners/herten naar voren en dat de ziel verloren is zonder Christendom. Het Christelijke geloof geeft in dit verhaal rust en invulling voor de ziel. Vandaag de dag zouden verschillende marketeers dit verhaal als een enorm promotieverhaal zien.
1 Comment
7/17/2023 3 Comments Ruzie tussen geliefdenfoto's: Karin Knap-Meijer Iris: "Jij.... jij, altijd hetzelfde!" Gromt Iris tegen haar man Peter. "Ik moet ook altijd alles doen en bedenken!" Mopperend vliegt ze omhoog. Peter, die zich van geen kwaad bewust is, vliegt mee omhoog. Iris deelt een paar raken klappen uit. Peter piept: "Stop! Laten we praten, dit is huiselijk geweld." Iris schrikt van deze woorden en daalt weer neer, en met knikkende pootjes gaat Peter ook naar de grond. "Pfff... wat ben jij heftig", piept Peter met een knijpende stem. "Vertel nu eens rustig wat er aan de hand is, zonder mij aan te vallen alsjeblieft." Iris hapt naar lucht, terwijl ze praat. "Dit is onze tweede leg en jij laat mij nog steeds al het werk doen, ook al weet jij hoe ik dat eerder beleefde. Jij bent constant weg, en neemt geen verantwoordelijkheid voor ònze kuikentjes. En morgen leg ik de eitjes al... er moet nog zoveel gebeuren!" De wanhoop is van haar kopje af te lezen. "Ik heb hoofdpijn, ben uitgeput en heb een knorrende maag." Peter luistert en denkt razendsnel na met zijn mussenkopje: "Ga jij even afkoelen met je pootjes in het water, dat zal jou goed doen. Dan haal ik iets lekkers voor je en daarna praten we verder. Ik wil het graag beter doen dan de vorige keer." Peter wacht niet op een reactie en vliegt meteen weg. Iris hupt naar het water en gaat er met haar pootjes in staan. Rap komt Peter terug met een paar zonnebloempitten en geeft ze aan Iris. Zij knabbelt er gulzig en tevreden op los. Met nog volle mond: "Waar heb je deze zo snel vandaan gehaald?" Peter kijkt haar liefdevol aan en zegt: "Van een geheime voorraad, schuin boven ons nest. Behalve takjes en veertjes voor ons nest, heb ik ook een geheime voorraad zonnebloempitten aangelegd, Omdat jij er dol op bent!" Beide mussen gaan even met de pootjes in het water staan relaxen. "Wat hebben we al veel gedaan hé?" vraagt Peter na een paar minuten stilte. "Ja," beaamt Iris volmondig: "Laat de eitjes maar komen!" foto's: Karin Knap-Meijer
Naast de liefde voor Edelherten had Helene Kröller-Müller een enorme fascinatie voor het verhaal van Sint Hubertus. Deze fascinatie heeft zij omgezet in het Jachthuis Sint Hubertus. Het prachtige gebouw werd zo'n 100 jaar geleden ontworpen door architect Berlage en gebouwd, het landhuis bevindt zich in: Nationaal Park de Hoge Veluwe. Er zijn verhalen dat de geest van Sint Hubertus nog steeds ronddwaalt in het Jachthuis. Sint Hubertus is de symboolheilige van de jacht, en er zijn minstens zeven officiële verhalen over hem te vinden. Deze verhalen gaan over de menselijke Sint-Hubertus, een man van adel die graag jaagde en op Goede Vrijdag bekeerd werd tot het Christendom. Dit gebeurde doordat hij een Edelhert in zijn viezer kreeg met plotsklaps een stralend kruis tussen zijn gewei. Dit bleek de hertachtige Sint Hubertus... een Edelhert dat veel invloed heeft gehad (en door velen nog steeds wordt ervaren in het Jachthuis...) door zijn wijsheid en goede raad... Het Edelhert Hubertus heeft eeuwen geleden èèn van de meest fanatieke jagers overgehaald om te stoppen met de jacht en een vredelievend bestaan te gaan leiden. Dat is zijn meest bekende en heroïsche daad.
Het Heilige Hert, een soort stamvader hier op de Veluwe, heeft aan zijn roedelgenoten en anderen de beste en diepste adviezen gegeven, waardoor er nu op veel plekken grote populaties Edelherten te vinden zijn. Adviezen als waar het veilig toeven is en waar genoeg voedsel is, en ook over de hertachtige omgangsnormen. Er zijn zelfs verhalen dat Hubertus de huidige uitvoering van de Bronsttijd heeft bedacht en gevormd. Honderden jaren waarde de ziel en geest van Sint Hubertus rond op de Veluwe... advies gevend aan allen die het wilde horen. Zo ook tijdens èèn van de buitenritten van Helène Kröller-Müller op het landgoed. Hubertus heeft haar een aantal dingen ingefluisterd. Bij èèn van deze ontmoetingen ontstond het idee van Jachthuis Sint Hubertus. Gewoon om Helene te helpen, maar misschien ook... omdat de geest van Hubertus voorvoelde dat er de mogelijkheid was voor een definitieve rustplek voor zijn ziel... Een plek waar hij kon huizen en blijven voortbestaan, daar was de inmiddels oververmoeide herten-ziel en -geest wel aan toe. Het allerliefst geeft Hubertus advies, omdat hij daarmee mens en dier verder kan helpen. Na die honderden jaren zonder echt tot rust te kunnen komen, brak het hem wel een beetje op. Veel hoogontwikkelde geesten hebben dat nu eenmaal. Bij het ontstaan van het jachthuis nam de geest van Hert Hubertus snel zijn intrede in het jachthuis, al voor de voltooiing van het markante gebouw in 1920. Als dankbaarheid voorzag hij Helène en Anton Kröller-Müller graag van advies als zij in het jachthuis verbleven. Beiden waren dol op zijn advies. Zoals het advies aan Helène om een aantal Van Gogh-schilderijen te kopen. Die unieke werken zijn nog steeds te bewonderen op het Park, en wel in het Kröller-Müller Museum. Vandaag de dag geeft de geest graag advies aan de medewerkers en de bezoekers die ervoor openstaan tijdens een rondleiding in het Jachthuis.. De geest van Hubertus wordt hier dus al meer dan een eeuw geraadpleegd! Als je het jachthuis betreedt en open staat voor zijn advies, dan kun je het voelen en ervaren. Zolang mensen open staan voor zijn goed bedoelde advies zal zijn geest daar blijven ronddolen... De geest wil weer incarneren in een hert, als het nodig is vanwege eventueel gevaar. Foto's: Herman van Alfen De Hindes op Het Park de Hoge Veluwe staan rustig te grazen. Als je goed kijkt naar de roedel zie je dat er meestal één Hinde iets oplettender is dan de rest van de groep. Dat is de Leidhinde. Ze waakt over de veiligheid van de hele groep. Ze waarschuwt als er gevaar is en leert de andere Hindes ook wat werkelijk gevaarlijk is.
Rekha is zo'n Leidhinde. "De legende van de heilige Hubertus is ons bij wijze van spreken met de paplepel ingegoten. Wij kunnen het verhaal wel dromen. Wat zijn wij Herten toch een meerwaarde voor het Veluwse bos, als je de legende kent.. Bijvoorbeeld zoals Hubertus zelf een jager overhaalde om te stoppen met ons af te schieten. Wij hebben ook onze rol in de natuur. Sindsdien hebben wij deze fanatieke jager nooit meer gezien, hij is vast iets anders gaan doen. Dit vermogen en deze invloed op de natuur en de mens is gunstig voor elke bosbewoner. Wij voelen ons bijvoorbeeld erg verantwoordelijk voor de kleinere dieren." Vooral de jongere Hindes putten hoop en kracht uit het verhaal dat er nog een nieuw uitverkoren Hert geboren zal worden, wat ons zal helpen. Elke Hinde hoopt dit te zijn, wie dan ook." Rekha kijkt even heel ernstig. "De meeste Hindes realiseren zich echter niet dat deze zogenaamde heldenrol ook veel verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Het klinkt altijd veel rooskleuriger dan dat het in werkelijkheid is. Ik hoop vooral dat het uitverkoren Edelhert zijn of haar taak aankan en deze met de nodige nederigheid zal volbrengen. De meeste Herten die hopen de uitverkorenen te zijn, hebben echter een gebrek aan nederigheid en dienstbaarheid." "Sommige Edelherten maken er zo een ego-punt van. Het moet en zal zogenaamd een mannetje of juist een vrouwtje zijn. Het maakt werkelijk niet uit welk geslacht de uitverkorenen heeft, het gaat om karakter, discipline, verantwoordelijkheid en het vermogen om het belang van de groep boven dat van jezelf te stellen. Kortom verbindend zijn. Dit zijn de basiskenmerken van elke leider" Rekha staat lichtelijk versteld van haar heldere uitspraken om vervolgens op fluistertoon verder te praten: "Binnen mijn eigen roedel valt dan bijna iedereen af, maar dat zeg ik natuurlijk niet hardop. Hoop doet leven en motiveert de jeugd in ieder geval om de juiste keuzes te maken." "Ik hoop vooral dat het populaire zomerthema van: 'Wie is de uitverkorenen,' voor verbroedering en verzustering zorgt en niet voor polarisatie. Als wij Edelherten verschillende conflicterende kampen krijgen, dan zijn wij een makkelijke prooi voor onder andere de wolf. De echte uitverkorenen zal zich dat realiseren, maar de rest?? Ik hou mijn herteke vast. Daarnaast hoop ik dat er voorlopig geen uitverkorenen bij zit, deze zal zich namelijk enkel openbaren in geval van nood.... Wij willen geen noodzaak voor een uitverkorenen, dan zijn wij namelijk in gevaar!" 7/10/2023 2 Comments Magnetisch veld achternaFoto's: Otto Jelsma ![]() "Goedemorgen!" Wij vossen zijn nachtdieren. Kijk maar eens diep in onze ogen, die zijn gemaakt voor de nacht. De meeste mensen zijn net wakker, maar ik ga zo naar mijn slaapplek. Maar dat terzijde... Naast onze scherpe blik in het donker, kunnen wij ook de magnetische straling van de aarde zien. Dit is niet zweverig ofzo, oh nee! Het is er gewoon en wij maken er gebruik van met de jacht." Met een oplettende blik loopt de moervos (vrouwtjesvos) verder. "Mijn naam is trouwens Kastanje, zo heeft mijn moeder me als welpje genoemd omdat ik een aantal kastanjes had gegeten en daarna enorme buikpijn had." "Om nog even door te gaan over het magnetische veld van de aarde, dat is simpel uit te leggen. De aarde straalt een soort aantrekking uit, daarom zweven we niet door de lucht, maar lopen we op onze pootjes. Wij vossen zijn blij met onze vier poten, de mens heeft er maar twee, daarom vallen ze zoveel, niet handig." "Oh ja, de straling, daar hadden we het over. Deze heeft invloed op de dieren, zoals overheerlijke muizen en hebben de muizen weer invloed op de straling. Een muis is klein, dus die heeft minder invloed, dan wij grote vossen Dit geldt voor alle dieren, eigenlijk voor alles. Niet alle dieren kunnen dit magnetische veld trouwens zien of voelen. Dat maakt ons waarschijnlijk zo succesvol bij de jacht." "Over muizen gesproken, die vinden wij het allerlekkerst en het is ook gewoon ontzettend leuk om op de kleine beestjes te jagen. Ze zijn supper snel en behendig. Dit geeft ons vossen nog een beetje uitdaging in het leven. We maken er gewoon een spelletje van een soort Vos-en-muis spel. Wat dat betreft lijken we weer erg veel op katten, al zijn we een hondachtige." ![]() Kastanje schraapt haar keel en gaat er even mooi bij staan. "Wij vossen leven net als de eerder genoemde katten graag alleen. Wij vinden individueel, in ons eentje jagen efficiënter. Ook slappen we graag alleen in ons hol, tenzij wij jongen hebben, maar dat is anders." "Nog even een ander onderwerp. Hebben jullie mijn prachtige staart gezien? Deze is erg populaire bij de mens. Wij worden hierom gedood en gefokt, mensen denken ook dat ze alles mogen doen en beslissen over Moeder Natuur en andere levende wezens. Hier zijn wij vossen het natuurlijk niet mee eens. Wij zorgen goed voor de natuur!" "In het noorden van Scandinavié hebben wij weer een hele bijzondere plek in de verhalen en de beleving. De verhalen gaan dat wij vossen ieder zeven magische staarten hebben en hiermee het Noorderlicht kunnen creëren en laten verdwijnen. Lijkt me een superplek om te wonen, maar dat is voor mij net iets te ver. Ik blijf gewoon hier op het kroondomein." Foto: Paul klein Bij de edelherten op de Veluwe is het verhaal van de heilige Hubertus erg populair. Van jongs af aan wordt dit beroemde verhaal al door de oudsten herten aan de kalfjes (= jonkies) verteld. Dit verhaal leeft zo sterk dat elke roedel in de zomer onrustig wordt, mede door de belofte dat er wederom een nieuwe Hubertus op de Veluwe geboren zal worden. Op tienjarige leeftijd zal deze beloofde heilige zich openbaren.
Huibert heeft alle tienjarige Edelherten bij elkaar geroepen bij de grote oude eik midden op de Veluwe. Huibert is een tienjarig Edelhert dat al van jongs af aan hoopt zelf het uitverkorene hert te worden. Aan zijn naam zal het in ieder geval niet liggen. Huibert wil door middel van een aantal krachtmetingen kijken of er één hert bij zit dat net iets meer heeft, iets bijzonderder is dan alle andere tienjarige herten. Zijn oproep heeft duidelijk veel herten bereikt en velen zijn dan ook gekomen. Een ieder in de hoop de uitverkorene te zijn.. Huibert kijkt vol trots naar de opkomst, "Zouden ze werkelijk allemaal tien zijn?" vraagt hij zich hardop af. Een ouder Edelhert dat net achter hem staat antwoordt meteen: "Dat maakt ook eigenlijk niet zoveel uit, want wie zegt dat tien jaar werkelijk de leeftijd is waarop een nieuwe Hubertus zich openbaart?" Huibert kijkt hem met trillende lip aan: "Hoe kunnen we dan te weten komen wie de uitverkorenen onder ons zal zijn?" Het oude Edelhert kijkt hem rustig aan: en antwoordt: "Dat weten we niet. En ik vraag me al de hele tijd af hoe jij denkt uit deze bijeenkomst de nieuwe Hubertus te kunnen halen?" Het oude hert wacht niet op antwoord, maar gaat door: "Onthoud goed, de nieuwe Hubertus kan ook heel goed een andere naam hebben! De naam zegt eigenlijk niets." "Veel moederherten hopen dat hun zoon de nieuwe uitverkorene zal zijn, Vandaar dat deze naam zo populair is bij de Hindes." Hubertus laat zijn kop hangen: "Maar ik wil zo graag weten of één van ons het lang verwachte hert zal zijn.." Het oude hert knikt: "Dat snap ik, maar sommige dingen kun je als levend hert niet afdwingen. Het uitverkoren hert zal zichzelf tonen als het nodig is. Waarschijnlijk door een heldhaftige daad, en ik denk zeker niet door een krachtmeting." Het oude hert kijkt naar de zwaar teleurgestelde Huibert. "Maar nog een opmerking: Er staat nergens in de oude verhalen dat de uitverkorene een mannelijk hert moet zijn. Iedereen neemt dat aan als een vanzelfsprekendheid, maar dat is nergens op gebaseerd. Misschien is de nieuwe Hubertus wel een vrouwelijk hert. Maar dat maakt voor vandaag allemaal; nog niet uit. Voer je plan van beproevingen maar uit, dat is altijd goed voor onze broederschap." Huibert kan zijn teleurstelling niet goed verbergen. De woorden van zijn oudere broeder komen hard aan. Hij had er zo'n zin in en nu lijkt de door hem georganiseerde krachtmeting compleet zinloos. "Zal ik iedereen, dan maar weer wegsturen?" vraagt hij met zachte stem. "Nee absoluut niet", antwoordt het oude hert: "Dit is een vriendelijke manier om elkaar te zien en te spreken. Zo kan ieder zijn concurrentie tijdens de bronst alvast een beetje inschatten. Maar zeg dit maar niet verder hoor, en zeker niet dat van de mogelijk vrouwelijke uitverkorene, want het haalt misschien op dit moment de motivatie bij onze broeders naar beneden." 7/5/2023 2 Comments De betoveringFoto: Paul Klein. ![]() Vol betovering komen een reekalf en haar moeder het hoge gras uitlopen. Grietje: "Mam, waarom houdt het hoge gras opeens op?" Moeder kijkt oplettend om zich heen en antwoordt: "Dat is gewoon zo. Voel je het verschil op je vacht en zie je dat het licht hier anders is?” Grietje knikt en niest even. Moeder kijkt haar kind liefdevol aan. Grietje praat verder: "De zon op mijn vacht voelt fijn en het hoge gras ervaar ik als meer geborgen, veiliger. Misschien omdat ik zelf ook niet door het gras heen kan kijken. Moeder knikt: "In het hoge gras ben je ook veiliger, omdat veel dieren je dan inderdaad niet kunnen zien. Zij moeten dan op de geur afgaan. Kalfjes zoals jij ruiken veel minder sterk dan wij volwassen ree-herten." Grietje snuffelt aan zichzelf en dan aan haar moeder.. Ze denkt even na: “Hoe weet je dat mama?" Moeder loopt rustig het gras weer in, Grietje volgt treuzelend: "Mam waar ben je?" roept ze uiteindelijk. Moeder steekt haar kop door het gras heen en Grietje is weer gerustgesteld. Moeder glimlacht. Omdat ik een mama-hert ben, die weten veel. En daardoor kunnen wij mama’s, beter voor onze kinderen zorgen.” Moeder reegeit gaat in het gras liggen tegen een boom en Grietje kruipt tegen haar moeder aan, samen vallen ze in slaap. Grietje droomt van het hoge gras en het onzichtbaar zijn. Mijn mama kan alles verklaren.... Moeder damhert droomt over het heerlijke zomerseizoen en dat het nu toch echt genieten is. Hoe zal straks mijn jong de koude herfst gaan ervaren? De kinderlijke betoverende kijk van Grietje zal met haar lijf meegroeien en de wereld om haar heen èn de krachten van de natuur steeds beter begrijpen. Als ze zelf een jong krijgt zal Grietje net als haar moeder weer de betovering van de wereld ervaren, door de ogen van haar jong. De leefomgeving voor haar Kalf verhelderen en de zin van het leven uitleggen. |
AuthorMijn naam is Jacqueline Postma, ik vertel graag verhalen, verhalen met een boodschap, een moraal. Archives
April 2023
Categories |
Veluwseverhalenverteller Jacqueline Postma ...brengt de Veluwe tot leven...