foto: Paul Klein

"Trots kan ik jullie mededelen dat ik hier op het Wekeromse Zand jarenlang met mijn soortgenoten in luxe heb gewoond. Wij allen werden beschermd en, indien nodig stiekem, bijgevoerd. De tijden zijn inmiddels drastisch veranderd. Dit komt door recente migratie." Ramses steekt zijn kop in de lucht.

"Wij zijn Moeflons en zijn hier ooit heen verhuisd, waarom dat weten we niet meer. Volgens de verhalen die van onze voorvaderen afkomstig zijn, is dat vanwege door mensen bedachte migratie." Ramses kucht even. "Migratie is sowieso een ingewikkeld iets voor ons, en voor de mens. Als mensen het bedenken is het vaak complex, laat staan als dieren het gaan bedenken en uitvoeren."

"Wij Moeflons hebben een harde kop, maar hier krijgen we echt koppijn van. Als een groep mensen wegtrekt omdat er een gevaar is, dan is dat voor de wegtrekkende mensen fijn, bevrijdend. Maar menselijke soortgenoten in andere landen zijn er vaak niet echt blij mee. Het is onhandig, omdat er van alles geregeld moet worden en er is altijd een groep mensen die er overstuur van raakt. Niet handig. Wij Moeflons staan wel open voor nieuwe soortgenoten hoor: Welkom! Maar op dit moment zijn wij aan het overleggen om te gaan migreren. Puur voor onze veiligheid. Wij hebben hier op de Veluwe geen hoge rotsen waar we op kunnen springen voor onze veiligheid. Met de komst van de wolf missen we de rotsen nog meer. In ons thuisland hebben we volop uitwijkmogelijkheden, daar kunnen we veiligheid opzoeken. We denken gewoon weer terug te gaan."

Ramses schraapt met zijn poot door het mulle zand. "Wij dieren houden van onze vrijheid en trekken graag naar gebieden waar genoeg voedsel is en waar we veilig kunnen leven. Wij snappen de wolf best hoor, die wil ook leven. Wie niet?! Ik ben benieuwd hoe de mensen gaan reageren als wij allemaal weer teruggaan naar Sardinië of Corsica waar wij oorspronkelijk vandaan komen. De wolf leefde hier in Holland tot 160 jaar geleden toch ook gewoon.."

Ten slotte: "Mensen en dieren migreren van nature... Of het anderen handig uitkomt of niet. Dit zal ook in de toekomst nog wel veel vaker gebeuren. Ga daar maar gewoon van uit!"

Foto: Otto Jelsma

Met haar fluweelzachte ogen kijkt deze Reegeit de wereld in. "Mijn naam is Lotte, omdat het mijn lot is om de wereld om heen te analyseren. Binnen mijn omgeving niet echt een geliefde functie, maar ik kan dus niet anders." Ze kijkt liefdevol en scherp om zich heen.

"Een paar dagen gelden hebben de mensen het knalfeest gehad. Verschrikkelijk! Angstaanjagend, al die knallen. En dan nog eens die smerige geur die in de lucht blijft hangen, onbegrijpelijk gewoon.
Mensen zouden toch beter voor het milieu zorgen? In één nacht knalt het tweebenige volk van ons land net zoveel fijnstof de lucht in als zeven maanden autorijden in heel Nederland. Dit is toch niet te bevatten?"

Ze haalt diep adem om vervolgens verder te gaan. "Daarnaast zijn er heel veel mensen op aarde die honger hebben en geen geld om voedsel te kopen, terwijl er andere menselijke soortgenoten zoveel geld de lucht in schieten? Waar is het roedelgevoel? Het gevoel om voor elkaar te willen zorgen en elkaars lot aan te trekken? Wij reeën zorgen beter voor elkaar."

"Wat wij reeën nog minder snappen, is dat die knallen naar andere mensen gegooid worden, hun eigen soort notabene. De knal wordt dan als wapen gebruikt, zelfs politie en ambulancepersoneel worden bekogeld! Oog- en gehoorschade, vaak ook ernstige ledematenlast. En wij worden wilde dieren genoemd??? Wij gedragen ons volgens ons eigen perspectief veel beschaafder dan de mens, zeker in dit geval.

Wij dieren, met name de vleeseters, vallen enkel aan als we honger hebben. Wij reeën zijn vegetarisch, we vluchten, dan wel verdedigen onszelf als we aangevallen worden. Voor de rest
leven wij in vrede."

"Het is mijn Lot, als Lotte de Reegeit, dit gedrag te begrijpen en aan mijn roedel uit te leggen. Dit kan
ik niet. Ik denk dat ik niet slim genoeg ben om de mens te begrijpen."

Met een vragend hoofd kijkt ze oplettend om zich heen.!
"Wie kan dit gedrag aan mij, een Reegeit uitleggen?"

foto: Paul Klein

Jezelf zijn kan een enorme worsteling zijn. Alhoewel de wijze Hinde Kathleen haar kijk vanuit de Herten graag wil delen. "Misschien kan ik iemands perspectief uitbreiden om vanuit het Herten-oogpunt te kijken naar één zijn èn uniek."

"kijk hier ben ik met de stoerste bink uit mijn roedel.. Ik wil niet opscheppen, maar hij vindt mij geweldig. Dat is natuurlijk goed voor mijn zelfvertrouwen, maar dat zegt heus niet alles over wie ik ben." Kathleen zucht even... "Ik heb er jaren over gedaan om bij mijn diepere kern te komen, in een roedel is dat echt niet makkelijk hoor..!. Maar ik ben zoveel meer, te veel om op te noemen..." Kathleen steekt haar neusje een beetje arrogant in de lucht. 

"Veel Hindes worstelen met zichzelf en wie ze zijn. De grote vraag is altijd: `Wat maakt mij als Hinde nu eigenlijk Uniek`? Deze vraag gaat vaker door het hoofd van een Hinde, dan mensen zouden denken. Bij de mannetjes Herten is dit eigenlijk niet anders." Kathleen kijkt even verliefd naar haar stoere Hert.

"Ook in 2023 zal deze vraag: `Wat maakt mij uniek`? zeer actueel zijn en houdt vele herten en waarschijnlijk ook mensen bezig. De vraag naar je unieke zelf kan niet beantwoord worden zonder naar je omgeving te kijken en te reflecteren. Het reflecteren is vaak moeilijk, want hoe kritisch kun je naar jezelf kijken?.. Kathleen schraapt haar keel en wil weer verder vertellen... "Wij Herten zijn roedeldieren, wij leven altijd heel nauw met elkaar samen. Wij hebben elkaar nodig.. Wij weten ook dat we de ander nodig hebben om onszelf te kunnen begrijpen."

"Ik ben natuurlijk een Hert en wil niet de indruk wekken, dat ik mensen begrijp. Maar wij krijgen echt de indruk dat mensen vergeten dat ze ook kuddedieren zijn, net als de Edelherten trouwens. De mens is vaak alleen en denkt ook vaak alles alleen te kunnen en te moeten. Wij Herten doen eigenlijk alles in onze roedel. Samen zijn we sterker en wijzer. Wij Herten leren onszelf beter kennen door onze relatie met de omgeving en onze soortgenoten. Wij weten juist dat we onszelf zijn en uniek zijn, omdat we veel met elkaar omgaan. Wij helpen elkaar als wij dat kunnen. wij hebben ook zelden hoofdpijn of andere klachten aan ons hoofd. Ik heb een keer en gesprek gehoord van twee mensen over hun individualisering  Met de toenemende  individualisering is ook het aantal psychische klachten bij de mensen toegenomen.... Eenzaamheid en depressie stijgt enorm, zeiden zij ook. Vreselijk, mijn moederhart kan hier erg om huilen. Wij hebben elkaar nodig! Mensen denken dat ze zoveel anders zijn, maar dat valt best mee. Zonder de ander kun je niet weten wie je bent en je ook niet ontwikkelen, zo simpel is het.". 

De Hinde wil dit er nog over kwijt: "Misschien is het slim jezelf eerst af te vragen: `Wat kan ik bijdragen aan de maatschappij`? Het antwoord op deze vraag ia ook het antwoord op de vraag wat jou uniek maakt!"

Voor zij weer verder rent: "Mijn wens voor 2023 is, dat iedereen de aarde een beetje mooier maakt met wat jou uniek maakt!"

foto: Otto Jelsma

Het einde van het jaar nodigt uit voor reflectie. Hier is Evert het zwijn. "Voor ons zwijnen is het een heel goed jaar geweest, Wij kregen veel jongen en die groeien allemaal op tot ronde en gezonde zwijnen." Met trots kijkt Evert naar zijn rotte, die het levende bewijs zijn...

Evert: "Maar niet voor alle levende wezens is 2022 een goed jaar geweest. De Eikenbomen hebben het zwaar, vooral hier op de Veluwe. Dit probleem is al jarenlang aan de gang. De bodem zou te zuur zijn. Wij zwijnen maken ons hier echt grote zorgen over. Wij eten namelijk graag de eikels. Vooral in  de herfst en winter, dan vallen natuurlijk de eikels van de bomen. Een zieke eik geeft minder eikels en ook nog eens vieze. Dus als het slecht gaat met de eik... raakt het ons ook. Trouwens de meeste bosbewoners eten eikels, denk aan de herten en muisjes"

Evert zucht even diep om vervolgens verder te gaan met zijn verhaal: "De waterkwaliteit is afgenomen net als de zuivere lucht of zuurstof. Zelfs hier op de Veluwe is het soms minder. Wij zwijnen kunnen wel tegen een stootje, maar gezond is het niet."

"Iets wat wij Zwijnen trouwens echt niet begrijpen is dat de mensen zoveel troep achterlaten in de natuur. Ruim het op! Wij wroeten veel met onze snuit en eten alles wat lekker ruikt, dus soms ook plastic en daar krijgen we ontzettende buikpijn van."

"Als laatste noem ik nog even de Wolf waar iedereen zo`n ophef over maakt. Om eerlijk te zijn is het onze vriend ook niet, maar soms laat hij wel eens een lekker hapje voor ons liggen waar wij anders nooit van konden genieten zoals een vos of een ree. Dat is wel weer fijn. Er worden jaarlijks ook veel bosbewoners aangereden door auto's, om maar over de jager te zwijgen. Die schiet ons per bosjes om."
Ik ben positief over 2023 hoor, de ergste jacht is wel weer achter de rug, dat was in 2021. En ik blijf vertrouwen in de wijsheid van mensen die toch ook willen genieten van de natuur en al wat leeft. Dat willen dieren ook!

"Ik observeer graag en kraak ook graag mijn Zwijnenverstand: Misschien is mijn eindconclusie dat wij het zo goed doen, ondanks alles. Wij zijn een sterk soort." 

Foto: Otto Jelsma

Mensen vieren Kerst, reeën vieren het feest van licht en warmte. Dit doen zij ook in de koudste en donkerste tijd van het jaar, Reeën hebben immers geen kacheltje of dikke winterjas...

De hoofdrol in deze tijd van het jaar heeft de Kerstree; dit is een mensentraditie, overgenomen door de reeën. De Kerstree weet precies wat haar soortgenoten nodig hebben: warmte en licht! De reeën zijn juist in de maand na Kerst heel hecht met elkaar. De verbondenheid in deze periode is voor deze dieren het grootst. Bij mensen houdt dat zo ongeveer na de Kerst helemaal op...

De legende van de Kerstree is al heel oud. Op de Veluwe kent elke ree het verhaal. Ook dit jaar liggen de reeën dicht tegen elkaar aan te bibberen in hun kuiltjes, een paar jonge reeën samen met hun moeders en tantes. "Slaap maar zacht lieverds, misschien komt de Kerstree vannacht wel?" De jonge reeën vallen uiteindelijk in slaap en dromen van de Kerstree, vooral dat zij licht en warmte komt brengen. Daar hebben de reeën in het donkere bos midden op de Veluwe veel behoefte aan, vooral daar waar geen kacheltjes en winterjassen zijn en de koude wind ze de rillingen op hun vacht bezorgt..

Wie is die Kerstree toch en wat doet ze nu eigenlijk? Het is een oude wijze moeder-ree die haarfijn aanvoelt wat haar mede-reeën nodig hebben. Dat sowieso.... Sommige reeën zeggen dat ze gestuurd wordt door de engelen en iets Goddelijks heeft. Weer anderen zeggen dat ze in de buurt woont en gewoon een warm hart heeft. Ze ziet er namelijk uit als een gewone ree. Maar met haar liefdevolle hart verspreidt ze zoveel liefde, warmte en licht, dat verschillende sprongen (groepen) reeën er een maand lang van kunnen genieten en overleven. Juist de maand na kerst hebben de reeën daar behoefte aan, Bij mensen is die behoefte ook in die periode het grootst...! De sprongen zijn dan groot en hecht vanwege de gebrekkige hoeveelheid aan voedsel en aan warmte.

Hier boven op foto: de (enige echte) Kerstree aan het begin van de avondschemering... Ze zal veel liefde, warmte en licht brengen bij de reeën, zodat ook deze dieren goed de hele winter doorkomen. Willen wij mensen ook niet zoiets na de Kerst?

`foto: Otto Jelsma

​
De vos staat bekend als een verlegen of schuw dier. En het is een dier dat graag op een afstand
observeert... Als je in het bos loopt en je hebt het gevoel dat je aangekeken wordt, dan is de kans
groot dat een vos op een veilige afstand aan het kijken is.

Reinaert is zo’n vos die mensen graag bekijkt en observeert. Reinaert: "Met mijn formaat en kleur val ik niet zo snel op. Mijn oren en zicht zijn superieur. Hiermee doe ik mijn best om de mens te begrijpen. Wat een complex wezen is dat zeg!" Hij krabt even achter zijn oor en likt zijn pootje...

"Met mijn vossenlogica heb ik de conclusie getrokken dat In het bos veel mensen verdrietig en ontevreden zijn. Wij vossen voelen en weten dat gewoon. Mensen kunnen natuurlijk gekwetst en ontevreden zijn, maar dat duurt soms zo lang. Bij ons heel kort. Wij leven namelijk in het hier en nu en blijven niet in het verdriet of in de ontevredenheid hangen. Wij proberen meteen het gevoel dat wij hebben op te lossen. Wat als dit niet lukt? Dan accepteren wij het leven zoals het is. Wij vinden het nogal paradoxaal om in een vervelend gevoel te blijven hangen, daar wordt dat gevoel immers groter van en krijg je hoofdpijn." 

Reinaert kijkt in het rond en wijst met zijn snuit". Zie daar nu eens dat mens met die bruine jas en zijn bedroefde hoofdpijn. Hij is 'op zoek'... Dat is een term die mensen graag gebruiken. Daar steken zij zoveel tijd in… En waar ze naar op zoek zijn is meestal vaag... Wij vossen zijn ook wel eens op zoek...naar voedsel meestal
.
Lekker concreet, daar houden wij van. De mens zoekt vaak.. maar wat, dat weten ze zelf vaak niet eens. Wij zijn echt verbaasd dat de mens met deze houding bovenaan de voedselketen staat. Echt belachelijk, en waar." Reinaert kijkt nu toch even met een gefronst voorhoofd en vervolgt over iets dat hem sinds kort wèl dwarszit.
“Als wij vossen sorry zeggen, is het altijd goed. Wij aanvaarden dit altijd, echt waar! Wij willen en moeten tenslotte verder met elkaar. Wij zijn ook maar vossen met onze eigen streken.... Maar de mens maakt zelfs van excuses een
probleem... om hoofdpijn van de krijgen."